تلاش زیاد موفقیت تو را تضمین نمی­‌کند!

نویسنده: خانم سارا اباذری-روان‌درمانگر

معیارهای خاص و متفاوت برای خودت توی زندگی درنظر می­گیری، سرسختانه و بدون هیچ شفقتی تلاش می­کنی به اون‌ها برسی چون میدونی اگر کمی از این تلاش دست برداری و معیارهایت رو پایین بیاری دیگه ارزشمند نیستی.

این دوخط روال داستان زندگی خیلی از افرادی هست که خودشون رو سرسخت و شکست ناپذیر میدونن و چه بسا به اون افتخار هم می­کنند اما مشکل اینجاست که اگرچه تلاش برای ارتقا زندگی باارزش هست اما درصورتی­که جایی برای پذیرش شکست­‌ها، نقص­‌ها و محدودیت­‌هامون باز نکنیم قطعا از پیروزی­‌هامون هم چندان لذتی نخواهیم برد، چون احتمالا یا موفقیت­‌ها رو کار بزرگی نمی­دونیم و یا ترس شکست­‌های احتمالی در آینده فرصت لذت بردن از پیروزی رو از ما می­گیره.

ممکنه خیلی از افرادی که در گرداب تلاش­‌های افراطی افتادن از پیامدهای دردناکش آگاه باشن اما ترس‌هایی که درباره رها کردن این سبک زندگی وجود داره به اون­‌ها اجازه نمی­ده خودشون رو نجات بدن.

مثلا  کسی که تصمیم گرفته کمی از بی نقص­ بودن در شغل، درس و یا ارتباط اش با اطرافیان کوتاه بیاد با حجم زیادی از این فکرها رو­به­‌رو میشه که:

  “خب نکنه من اگر به خودم سخت­گیری نکنم تنبل بشم”.

 “الان بقیه منو بخاطر پیشرفت­‌هام تحسین می­کنن و ممکنه این تشویق­‌ها رو از دست بدم”.

“من بدم میاد یه آدم معمولی با عملکرد متوسط باشم”.

“اگر بخوام با خودم مدارا کنم و کمتر سخت­ بگیرم اضطراب منو دیونه می­کنه”.

واقعیت اینه که همه این باورها وقتی فعال می­شن که تصور می­کنی با تغییر عادت­‌های گذشته قراره سطح معیارهات رو پایین بیاری و از زندگی کنار بکشی اما در واقع هدف تجربه احساس ارزشمندی و دوست‌­داشتنی بودنه بدون اینکه این احساسات را صرفاً به تلاش و موفقیت وابسته کنی.

برای اینکه بهتر بتونی این موضوع رو درک کنی چندتا از باورهای اشتباهی که مورد تلاش برای موفقیت وجود داره رو با هم بررسی می‌کنیم.

هرچی بیشتر تلاش کنم به دستاورد بیشتری خواهم رسید

پیشرفت کردن در یک مسیر مثل ورزش، تحصیل، شغل و… صرفا به میزان تلاش تو وابسته نیست، بلکه به علاقه شخصی، توانایی و استعداد درونی، حمایت اطرافیان و همسالان، سلامت ذهن و جسم و…. ربط داره. بنابراین تلاش افراطی به همراه مدت زمان طولانی که از تفریح، خواب کافی، استراحت و… فاصله گرفتی باعث ارتقا تو نمیشه برعکس بخاطر افزایش سطح برانگیختگی و اضطراب بدن عملکرد تو رو در بهترین حالت در همون حد معمول و حتی پایین­‌تر میاره.

آدم موفق همیشه با اراده و مصمم است.

فرقی نداره نمره هوش بالایی داشته باشی یا از درجه هوشی متوسطی برخوردار باشی به‌هرحال به عنوان یک انسان ظرفیت جسمی و ذهنی محدودی برای ما وجود داره و همین مسئله باعث می­شه چه تو بخواهی چه نخواهی گاهی خسته و ناامید بشی، شکست بخوری و گاهی از مسیری که پا در اون گذاشتی پشیمون بشی. بنابراین بهتره دست از جنگیدن با این واقعیت برداری.

اگر به‌طور دقیق عملکردم را موشکافی کنم کمتر شکست خواهم خورد

ممکنه تصور کنی هرچی بیشتر به نقاط منفی و نقص­‌های عملکردت توجه کنی موفقیت بیشتری پیدا می­کنی. اما برای موندن در مسیر موفقیت ذهن ما نیاز دارد به جای سرزنش شدن بخاطر نقص‌­ها و شکست هایش بخاطر بودن در این مسیر و بخاطر  پیشرفت­‌ها و نقاط قوت هرچند کوچک تشویق بشه. حتی در بدترین شرایط مثل افرادی که در زندان هستن هم بخاطر رفتار خوب­شون پاداشی مانند مرخصی می­دهند. به خودت نگاه کن آیا در مسیری که تلاش می­کنی فارغ میزان شکست­‌ها و ناامیدی­‌ها به خودت استراحت می­‌دهی؟ به خودت اجازه می‌­دهی قوانین سفت وسخت را بشکنی؟ گاهی از خواب دیر بیدار بشی، فیلم یا موسیقی غیر فاخر نگاه کنی و گاهی فقط گاهی تلاشی برای بهتر بودن نکنی؟

انتقاد و سرزنش از خودم باعث می­شود انگیزه بیشتری پیدا کنم

احتمال داره در طول سال­‌های زندگی در خانواده، مدرسه و جامعه به این نتیجه رسیده باشی اگر خودم رو بخاطر اشتباه یا شکستی سرزنش نکنم ممکنه تنبل و بی‌­مسئولیت بشم. اما طبق یافته­‌هایی که روی زمینه عزت نفس انجام شده این روش نه ­تنها انگیزه و تلاش تو رو بیشتر نخواهد کرد بلکه به احساس کفایت و توانمندی تو آسیب می­زد و در نهایت باعث نتیجه معکوس می­شه. ذهن ما برای حرکت در مسیر ارز­ش‌­های زندگی بیشتر از سرزنش نیاز به پذیرش شکست و یافتن راه‌­حلی تازه دارد.

و در نهایت باید بگم زیر سوال بردن تمام این باورها و اعتقادات درباره موفقیت و پیشرفت ممکنه به تو اضطراب زیادی بده چون تغییر حتی در جهت درست میتونه دردناک باشه. تو می­تونی برای تغییر باورهات یه مدت زمانی رو مشخص کنی و یکبار هم که شده به خودت فرصت بدی تا قوانین ذهنی­ات رو به محک آزمایش بذاری.

 در این مسیر اگر نیاز به کمک داشتی ما در نوجان کنار تو خواهیم بود.