رابطه دوستی با مزایا (FWB) چیست و طی زمان چه سرانجامی پیدا می‌کند؟

نویسنده: تیم تالیف نوجان

برای بسیاری از ما، بین یک رابطه‌ی دوستی ساده و یک رابطه‌ی عاشقانه یک خط برش و نقطه تمایز مشخصی وجود دارد. رابطه عاشقانه‌ی کامل، غالباً با تعهد، میل جنسی و صمیمیت شناخته می‌شود در حالی که در دوستی، دو طرف تعهد خاصی  به یکدیگر ندارند، میل جنسی خاصی بین‌شان نیست و بیشتر با تکیه بر عنصر صمیمیت رابطه را جلو می‌برند. منظور از تعهد در اینجا، نوعی تملک و انحصار است که در آن، افراد معتقدند قرار است فقط با یک نفر در رابطه‌ی عاشقانه باشند. در حالی که در رابطه‌ی دوستی ما این تعهد را نداریم که با دیگران دوستی نکنیم.

اما چند سالی است که شکل تازه‌ای از رابطه بین برخی افراد به ویژه جوانان شکل پیدا کرده به نام رابطه Friends with Benefits (FWB) که ترجمه آن به فارسی می‌شود «دوستی با مزایا». در این نوع رابطه، دو طرف به یکدیگر تعهد خاصی ندارند و صرفاً دوستانی هستند که با یکدیگر رابطه جنسی نیز دارند. در واقع دو عنصر صمیمیت و میل جنسی در این رابطه وجود دارد. دکتر لمیر یکی از روانشناسانی است که در پژوهش‌های خود به طور خاص روی این نوع روابط (FWB) تمرکز کرده و به این نتیجه رسیده که افراد با انگیزه‌های مختلفی به سراغ این نوع از رابطه می‌روند و سرانجام متفاوتی هم پیدا می‌کنند.

دکتر لمیر و همکارانش، برای آنکه متوجه شوند یک رابطه (FWB) در طول زمان چه سرانجامی پیدا می‌کند، یک پژوهش طولی یکساله را طراحی و اجرا کرده اند. در این مطلب می‌خواهیم مروری بر پژوهش آنها داشته باشیم. به طور خلاصه، این پژوهش روان‌شناختی که پیرامون روابط دوستی با مزایا (FWB) در سال 2020 اجرا شد، نشان داد:

• چیزی حدود 75 درصد از روابط (FWB)، طی یک سال یا به پایان می‌رسند یا در قالب دیگری ادامه پیدا می‌کنند.
• افرادی که از ابتدا بر عنصر دوستی در این رابطه متمرکز می‌مانند و اولویت اصلی‌شان حفظ آن دوستی است، از افرادی که سعی دارند رابطه FWB خود را عاشقانه کنند، موفق‌تر عمل می‌کنند.
• برای آنکه رابطه (FWB) موفقیت‌آمیز پیش برود، ضروری است دو طرف مراقب کیفیت رابطه و حفظ مرزبندی‌های خود و احترام به مرزهای طرف مقابل باشند.

در ادامه، دقیق‌تر به یافته‌های این پژوهش می‌پردازیم.

روابط دوستی با مزایا (FWB) چه سرانجامی پیدا می‌کنند؟

پژوهشگران 192 فردی را که گفته بودند در زمان اجرای پژوهش در یک رابطه‌ی (FWB) بودند، در دو زمان متفاوت مورد مطالعه قرار دادند؛ مطالعه‌ی دوم یک سال بعد از مطالعه‌ی اول بود. شرکت‌کنندگان این پژوهش، 70 درصد زن بودند و 72 درصشان هم افرادی غیرهم‌جنس گرا (heterosexual) بودند و به طور میانگین 30 سال سن داشتند. شرکت‌کنندگان به پژوهشگران گفتند که در ابتدای رابطه، شریک دوستی‌شان در رابطه (FWB) را حدود 3 سال می‌شناخته‌اند (به طور میانگین).

در مطالعه‌ی اول، از شرکت‌کنندگان خواسته شد که بگویند دوست دارند رابطه FWB شان در آینده چه سرانجامی پیدا کند. همچنین از آنها خواسته شد تا بگویند چقدر از رابطه‌شان رضایت دارند و چقدر درباره قوانین رابطه و مرزبندها با بکدیگر گفت و گو می‌کنند. در مطالعه‌ی دوم (که یک سال بعد انجام شد)، پژوهشگران از شرکت‌کنندگان خواستند تا تعیین کنند که آیا طی این یک سال، شکل رابطه FWBشان تغییر کرده یا نه، و اگر کرده، این تغییر چطور ایجاد شده.

آنچه پژوهشگران دریافتند، عبارت بود از:

1. قطع کامل رابطه: 31 درصد از شرکت‌کنندگان گفتند دیگر هیچ نوع رابطه‌ای (اعم از دوستی و … ) با شریک دوستی‌شان نداشتند
2. بازگشت به دوستی ساده: 28 درصد از این افراد، رابطه (FWB) خود را به رابطه دوستی برگردانده بودند. یعنی رابطه جنسی را از آن حذف کرده بودند.
3. ادامه FWB به همان شکل: 26 درصد از شرکت‌کنندگان هنوز در رابطه (FWB) شان بودند
4. تبدیل به رابطه عاشقانه: 15 درصد از این افراد، رابطه (FWB) شان را به یک رابطه عاشقانه جدی تبدیل کرده بودند. یعنی تعهد را هم به رابطه‌شان اضافه کرده بودند

به عبارت دیگر، می‌توان گفت که طی این یک سال، حدود 26% از افراد آن رابطه را حفظ کرده بودند و حدود 75% از آنها دیگر رابطه FWB را ادامه نداده بودند. از میان این 75%، 15% رابطه را به رابطه‌ای عاشقانه و متعهدانه تبدیل کرده بودند، 28% با حذف جنبه‌ی جنسی از آن، رابطه را به یک رابطه‌ی دوستی تبدیل کرده بودند و 31 درصد هم به طور کامل هر نوع از رابطه با فرد مقابل را قطع کرده بودند.

دوست باقی ماندن، هدفی واقع‌بینانه به نظر می‌‌رسد اما به دنبال عشق بودن احتمالاً به شکست منجر می‌شود

پژوهشگران با بررسی اهداف اولیه افراد در ابتدای رابطه، دریافتند که برخی از این اهداف قابل‌دسترس‌تر از دیگر اهداف بودند. به طور مثال، آنهایی که در ابتدا می‌خواستند سرانجام رابطه FWBشان به یک دوستی ساده با طرف مقابل بازگردد (و این بعد جنسی از رابطه را فقط به شکل کوتاه مدت و موقتی می‌خواستند) عمدتاً به هدف‌شان رسیدند. به طور دقیق‌تر، 59درصد از افرادی که در مطالعه‌ی اول (ابتدای پژوهش) به دنبال چنین هدفی بودند، در مطالعه‌ی دوم (انتهای پژوهش) به این هدف دست پیدا کرده بودند. این نشانگر آن است که ورود به رابطه (FWB) با هدف دوست بودن، هدفی واقع‌بینانه‌تر به نظرمی‌رسید.

آنها که می‌خواستند در بلندمدت همان رابطه (FWB) را ادامه دهند، مقداری کمتر موفق بودند. 40 درصد از آنهایی که چنین چیزی را برای آینده رابطه خود می‌خواستند، به این هدف رسیدند. این نشانگر آن است که اکثر این افراد در حفظ این شکل از رابطه ناتوان بودند.

در انتها، آنها که میخواستند در ادامه رابطه FWBشان به یک رابطه عاشقانه کامل تبدیل شود، کمترین توفیق را داشتند. فقط 15 درصد از این افراد بعد از یک سال به هدف خود رسیده بودند و رابطه (FWB) شان را به یک رابطه عاشقانه تبدیل کرده بودند. به عبارت دیگر، اکثر قریب به اتفاق افرادی که رابطه (FWB) را با این امید آغاز می‌کنند که از دل آن یک رابطه عاشقانه بسازند، در نهایت با ناکامی و ناامیدی روبرو می‌شوند. با اینکه این برای برخی (15 درصد از افراد) ممکن است شدنی باشد، اما احتمالی بعید است.

در روابط دوستی با مزایا (Friends with Benefits)، نوع ارتباط برقرار کردن بسیار کلیدی و مهم است.

یکی از کلیدی‌ترین یافته‌های این پژوهش برای پژوهشگران این تحقیق این بود که در میان شرکت‌کنندگانی که گزارش کردند حداقل یک نوع از رابطه را با طرف مقابل‌شان بعد از یک سال دارند ادامه می‌دهند (همان دوستی با مزایا، دوستی یا عاشقانه)، یک توجه جدی به اصول برقراری ارتباط نظیر مرزبندی‌های مشخص وجود دارد. آنهایی که کمتر به این مسئله توجه داشتند، بیشتر در معرض از دست دادن رابطه با طرف مقابل بودند. همین مسئله از نظر رضایت از رابطه هم وجود داشت: آنهایی که در ابتدای پژوهش، میزان رضایت بالاتری را از (FWB) شان اعلام کرده بودند، بیشتر در میان افرادی بودند که بعد از یک سال، همچنان نوعی از رابطه را با یکدیگر ادامه می‌دادند.

همچنین، وقتی از شرکت‌کنندگانی که در زمان اجرای مطالعه‌ی دوم دیگر در رابطه FWB نبودند خواسته شد تا نظرشان را درباره علل شکست این رابطه بگویند، اکثر این افراد به این موضوع اشاره کردند که به نظرشان در ابتدای رابطه به قدر کافی با یکدیگر درباره نیازها و اهداف صحبت نکرده بودند و خواسته‌های متفاوتی از رابطه در ذهن داشته‌اند. اغلب پژوهش‌های دیگر نشان داده‌اند که زنان در این رابطه‌ها بیشتر بر جنبه‌ی دوستی تاکید دارند و مردان بیشتر بر جنبه‌ی رابطه‌ی جنسی.

عوامل موثر بر پایداری یک رابطه دوستی با مزایا (Friends With Benefits) چیست؟

گرچه نتایج این پژوهش نمی‌تواند به تمام روابط (FWB) تعمیم داده شود، می‌توان نتایجی را از این پژوهش به دست آورد که کمک‌کننده باشد. یکی از آنها این است که بسیاری از روابط (FWB) به نوعی توافقی موقتی هستند که اغلب‌شان طی یک‌سال یا به طور کامل منحل می‌شوند یا تغییر شکل و ماهیت پیدا می‌کنند.

همچنین، به نظر می‌رسد که برخی افراد در رابطه‌ی (FWB) موفق‌تر از دیگران عمل می‌کنند. آنهایی که بر دوستی‌شان با فرد مقابل در رابطه‌ی FWB متمرکز هستند، در مقایسه با کسانی به دنبال ساختن یک رابطه‌ی عاشقانه از یک FWB هستند، موفق‌ترند. گروه دوم با احتمال بیشتری به سرخوردگی و شکست می‌رسند.

سخن آخر آنکه، بر اساس یافته‌های این پژوش، یک رابطه‌ی (FWB) زمانی موفق‌تر است که دوطرف انتظارات مشابه و مشترکی از آن داشته باشند، به خوبی از نیازها و خواسته‌های خود و فرد مقابل از این رابطه باخبر باشند و درباره آن گفت‌وگو کنند، و آن رابطه را بر یک دوستی محکم استوار کرده باشند.

مطالب این جان‌نوشته، به پژوهش زیر اشاره دارد:

A longitudinal study of friends with benefits relationships – Machia – 2020 – Personal Relationships – Wiley Online Library

با استفاده از این تست‌های رایگان روان‌شناسی، کیفیت رابطه عاشقانه‌تان را ارزیابی کنید.