با سرکشی نوجوانان چطور برخورد کنیم؟
به عنوان والدین، ممکن است بخواهید بدانید چگونه با نوجوان سرکش خود رفتار کنید. در این مقاله، ما به بررسی نوجوانانی میپردازیم که با نافرمانی، سرپیچی و اعتراض، هنجارها و انتظارات جامعه را به چالش میکشند. علاوه بر این، به دلایل ایجاد سرکشی، میزان قابل قبول بودن این رفتار و راهکارهای مقابله با آن میپردازیم.
سرکشی در نوجوانی
هنگامی که فرزندتان وارد دوره نوجوانی میشود، ممکن است تغییرات چشمگیری در رفتار او مشاهده کنید. این تغییرات میتوانند شامل مقاومت در برابر قوانین، کمک نکردن در امور خانه و تلاش برای زیر پا گذاشتن قوانین و خواستههای شما باشند. بسیاری از والدین با استفاده از رویکردهای مختلف، سعی در مدیریت این رفتارها دارند. نوجوانان سرکش تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله رسانه، آموزش، مذهب، سیاست و اقتصاد قرار میگیرند. سرکشی نوجوانان میتواند به عنوان بخشی از فرآیند رشد اجتماعی آنها در نظر گرفته شود که در آن به دنبال ایجاد یک هویت مستقل از خانواده هستند. با این حال، این رفتار میتواند خطرات و چالشهایی را برای نوجوانان و جامعه به وجود آورد، مانند رفتارهای پرخطر مثل رانندگی خطرناک، نقض قوانین جامعه، دزدی و استفاده از مواد مخدر یا الکل.
معنای سرکشی در نوجوانان
سرکشی نوجوانی نشاندهنده بالاترین سطح استقلالجویی و کمترین پایبندی به توصیههای والدین در طول دوران نوجوانی است. این رفتار، که به عنوان سرکشی شناخته میشود، اغلب منجر به درگیریهای شدید بین نوجوان و والدین میشود. گرچه سرکشی نوجوانان ممکن است از دید والدین غیرمنطقی به نظر برسد، اما دلایل متعددی پشت این رفتار وجود دارد که باید درک شود.
سرکشی نوجوانان، که گاهی به عنوان شورش نوجوانی شناخته میشود، بالاترین سطح استقلالجویی و کمترین پایبندی به دستورات و توصیههای والدین در دوران نوجوانی است. این رفتار معمولاً به تنشها و درگیریهای قابل توجهی بین نوجوانان و والدینشان منجر میشود و گرچه ممکن است از دیدگاه والدین غیرمنطقی به نظر برسد، دلایل عمیقی پشت این نوع رفتار وجود دارد.
چرا نوجوانان به سرکشی روی میآورند؟
سرکشی در نوجوانان میتواند نتیجهی عوامل متعددی باشد شما میتوانید دلایل سرکشی نوجوانان را در زیر بخوانید:
جستجوی استقلال: نوجوانی، دورهای از زندگی است که فرد بین کودکی و بزرگسالی قرار دارد. این دورهی گذار، نوجوان را برای تغییر وضعیت موجود و تلاش برای استقلال بیشتر ترغیب میکند. این تمایل به مستقل بودن میتواند نوجوان را به سمت مخالفت و نه گفتن سوق دهد، خصوصاً اگر خانوادهها استقلالطلبی نوجوان را به رسمیت نشناسند و در تلاش برای کنترل بیش از حد او باشند، این امر میتواند به سرپیچی جدی از قوانین، عدم سازگاری و نافرمانی منجر شود.
اختلافات شدید با والدین: نوجوانان اغلب در حال زیر سوال بردن قوانینی هستند که از دوران کودکی دنبال کردهاند، قوانینی که اکنون به نظرشان محدودکننده میآید. آنها به دنبال دلیلی برای این محدودیتها هستند و احساس میکنند که این قوانین آزادیشان را محدود میکند. علایق نوجوان که ممکن است در نظر نسل او «جذاب و مدرن» باشد، ممکن است توسط والدین و نسل قبلی مورد قبول واقع نشود. نادیده گرفتن تغییرات و رشد فرزند و انتظار برای پایبندی به قوانین دوران کودکی میتواند نوجوان را عصبانی کرده و به سمت سرکشی سوق دهد.
تصمیمات تکانشی: تحقیقات نشان میدهد که نوجوانان بیشتر به تصمیمگیریهای تکانشی میپردازند. تصمیمات تکانشی، تصمیماتی هستند که به طور عجولانه، بدون فکر کافی و بدون مشاوره با فردی باتجربهتر گرفته میشوند. جستجو برای هیجان و مواجهه با تجربیات جدید و هیجانانگیز میتواند بر قضاوت نوجوانان غلبه کند. این میل به هیجان میتواند فرآیند تفکر منطقی را مختل کرده و باعث شود نوجوانان قوانین را زیر پا گذاشته و به آنها اعتراض کنند، در حالی که خطرات را به خاطر دریافت پاداش نادیده میگیرند.
تأثیر همسالان: مغز نوجوان بیشتر تحت تأثیر افکار و عقاید همسالان قرار دارد تا احساس تعلق خاطر بیشتری داشته باشد. نوجوانان ممکن است به خاطر رضایت همسالان خود، کارهایی انجام دهند که حتی ممکن است با مخالفت والدین روبرو شود.
تغییر در ساختار مغز: تحقیقات نشان میدهد که اتصالات نورونی در مغز تا اواسط دهه ۲۰ زندگی کاملاً تکامل نمییابند. این تغییرات، همراه با اثرات بلوغ بر مغز، بر تصمیمگیری نوجوانان تأثیر میگذارد و میتواند به رفتارهای سرکش و سرپیچی منجر شود.
تغییرات هورمونی در نوجوانی میتوانند نقش مهمی در تغییرات رفتاری و خلقی ایفا کنند. در این دوره، سطوح هورمونی، به ویژه تستوسترون در پسران، میتواند تا ده برابر افزایش یابد. این تغییرات هورمونی عمیق بر روی ساختار و عملکرد مغز تأثیر میگذارند و میتوانند به تغییرات قابل توجهی در نحوه تفکر، احساس و رفتار نوجوانان منجر شوند. هورمونهای جنسی به طور خاص، میتوانند بر انتقال دهندههای عصبی تأثیر گذاشته و سبب بروز نوسانات خلقی و چالشهای رفتاری شوند. این تغییرات هورمونی یکی از عوامل کلیدی در پشت صحنه سرکشی و رفتارهای تکانشی نوجوانان است.
علائمی که نشان میدهند سرکشی نوجوان فراتر از حد معمول است و کنترل را از دست دادهاند شامل موارد زیر است:
- دائماً عصبانی است و به طور مکرر با والدین یا دیگر اعضای خانواده پرخاشگری میکند.
- تغییر در نگرش، کاهش تمایل به برقراری ارتباط با خانواده.
- پاسخهای کوتاه و بیادبانه را میدهد.
- رفتارهای پرخطر مانند دزدی، مصرف مواد مخدر یا الکل را انجام میدهد.
- عمداً و از روی قصد حتی در مورد کوچکترین و جزئیترین مسائل نیز سرپیچی میکند.
- کارشناسان توصیه میکنند که اگر رفتار نوجوان برای والدین نگرانکننده به نظر میرسد، احتمالاً دلایل موجهی برای نگرانی وجود دارد.
درمان سرکشی در نوجوانی
درمان نوجوانان سرکش به یک فرایند پیچیده و دقیق نیاز دارد که شامل درک عمیق از علل و پیامدهای رفتارهای آنها، به علاوه احترام به نیازشان برای استقلال و خودمختاری میشود. رویکرد یکسان برای همه نوجوانان سرکش وجود ندارد، اما چندین استراتژی کلیدی میتواند نحوه برخورد با نوجوان سرکش را به شما نشان دهد :
تمرکز بر ارتباط صادقانه: اهمیت دارد که با پرسیدن سوالات و گوش دادن فعال، به فرزند نوجوان خود نشان دهید که به حرفهایش اهمیت میدهید. نوجوانان زمانی که احساس کنند شنیده میشوند، بیشتر تمایل دارند درباره احساسات و دیدگاههای خود صحبت کنند. هرچند بسیاری از نوجوانان ممکن است در برابر بیان احساساتشان مقاومت کنند، اما با همدلی و صبر، میتوانید ارتباط مؤثری را با آنها برقرار کنید.
ایجاد مجموعهای واضح از قوانین و انتظارات خانوادگی: زمانی که نوجوانان با قوانین اساسی و انتظارات خانواده آشنا شوند، بیشتر تلاش میکنند تا به آنها پایبند باشند، به ویژه اگر این مرزها و انتظارات به شیوهای ملایم و دوستانه تعیین شوند. این امر به پیشگیری از سرکشی نوجوان کمک میکند. والدین باید به دقت تعیین کنند کدام رفتارها غیرقابل قبول و کدامها قابل تحمل هستند. انتخاب معیارها و تمرکز بر مسائلی که اهمیت واقعی دارند مانند ایمنی، بهداشت، آموزش و اخلاق، ضروری است. واکنش نشان دادن به هر اختلاف نظر یا دلخوری جزئی میتواند منجر به نارضایتی و درگیریهای بیشتر شود. برای مثال، والدین ممکن است تصمیم بگیرند که رفتارهایی مانند فحش دادن یا ترک تحصیل غیرقابل قبول است، در حالی که پوشیدن لباسهای نامتعارف یا گوش دادن به موسیقی با صدای بلند را میتوان تحمل کرد.
خلاقیت و صبر: روشهای مختلفی را امتحان کنید و صبور باشید. نقش والدین در کنترل و مدیریت رفتار نوجوان سرکش بسیار مهم است. آنها باید بهترین روشها را پیدا کرده و خود را به صبر و پایداری در این شرایط دشوار متعهد کنند.
دریافت کمک حرفهای: در صورت نیاز، به دنبال کمک حرفهای از یک رواندرمانگر باشید. برخی خانوادهها ممکن است در اعتراف به مشکلات نوجوان خود تردید داشته باشند. با این حال، مشاوره حرفهای میتواند گامی مهم در مسیر بهبود و افزایش هماهنگی خانواده باشد. بهترین راههای درمانی برای نوجوان سرکش، آنهایی هستند که خانواده را در فرایند درمانی شرکت میدهند. رواندرمانگران به بهبود سلامت روانی نوجوان کمک کرده و حمایت لازم را به خانواده ارائه میدهند.
سرکشی نوجوانان تا حدودی طبیعی و قابل انتظار است، اما زمانی که این رفتار از حد معمول فراتر رود، میتواند نگرانکننده باشد و نیازمند توجه و درمان است. شیوه برخورد و ارتباط والدین و سایر اعضای خانواده با نوجوان سرکش میتواند در بهبود یا وخیمتر شدن وضعیت او تأثیر گذار باشد. مهم است که به عنوان والدین، احساسات و هیجانهای خود را مدیریت کرده و با استفاده از رویکردهای علمی و صحیح، به حل این مشکل بپردازید. همچنین، مشورت با یک رواندرمانگر با تجربه و حرفهای میتواند در فرآیند حل این مسئله بسیار مفید باشد.
در صورت نیاز به مشاوره آنلاین میتوانید از طریق تماس با ما با مشاوران نوجان کلینیک در ارتباط باشید.