رویای مادر شدن
نویسنده: خانم هلیا زرشناس روانشناس کودک
وقتی برای اولین بار فهمید که باردار هست، برای لحظاتی چشماناش را بست و تصور کرد که چه جوری یک زندگی عالی و ایده‌آل برای فرزندش می خواهد بسازد. چنان برایش مادری کند که حتی لحظه‌ای آب در دل فرزندش تکان نخورد. همیشه مثل یک مادر کنارش باشد، از چشماناش بخواند که چه چیزی می‌خواهد…
اما وقتی نوزاد به دنیا آمد و پرستار او را به آغوشش سپرد قضیه تغییر کرد… خیلی از تصوراتی که در رویایش بود، در دنیا واقعی عملی نمی‌شد. برای همین هر روز خودش را سرزنش می‌کرد، در چشماناش اشک حلقه می‌زد، احساس گناه و نرسیدن به رویای یک مادر کامل و عالی نبودن در وجودش جان می‌گرفت. و او سالیان سال با احساس گناه مادری کرد.
لطفاً مادرِ عالی ای نباشید!
از نظر شما مادر عالی کیست؟ مادری که خیلی از کودک‌اش حمایت می‌کند؟ آیا همیشه باید در دسترس او باشد؟ مادری که به شدت نسبت به نیازهای فرزندش حساس هست؟ و شاید تمامی این موارد…
این مادر، در نگاه اول شاید شایسته دریافت “تندیس مادر نمونه سال” باشد اما در نگاهی عمیق‌تر، واقعیت این مادر چیز دیگری است. مادری که برای عالی‌ترین‌ها تلاش می‌کند سرشار از سرخوردگی، یأس و احساس گناه است. زیرا توقعی فرا انسانی از توان و انرژیِ جسمانی و روانی خود دارد. و این تصویر از مادر، هم برای کودک و هم برای خود مادر آسیب زننده است!!
شاید تعجب کرده باشید، اما حقیقت دارد
تلاش برای کامل، عالی و بی نقص بودن، سمی نیست که به یک‌باره آدم را بکشد اما این امر، خیلی آرام وارد سلول‌های روان میشود و به مرور ، جان را مسموم می‌کند.
پس مادر موفق کیست؟ آیا اصلا کلمه عالی و تلاش کردن برای بی نقص بودن، واژگانی درست هستند؟
در ادامه به این موضوع می پردازیم.
مادر به اندازه کافی خوب
به نظر شما چه مادری باشیم؟ می توان گفت مادر به اندازه کافی خوب ، همان شاه واژه ای هست که باید روی آن مکث کرد و کمی فکر کنیم.
شاید با خودتان بگویید: “بابا اینا فقط بازی با کلماته! خوب، به اندازه کافی خوب، عالی، بهترین و … ته‌اش به یک چیز ختم میشود.” اما این طور نیست. تفاوت مادر عالی و مادر به اندازه کافی خوب در این است که مادر به اندازه کافی خوب بودن، نه به خود مادر آسیبی می‌زند و نه به کودک. در عوض فضایی امن را برای رشد و خودشکوفایی کودک آماده می‌کند و رابطه با کیفیت‌تری را بین مادر و کودک شکل میدهد. و علاوه بر همه‌ی این موارد گفته شده، خبری هم از احساس گناه و رویاهای باطل در روان مادر ها نیست.
ويژگی‌هایی که از یک مادر یا بهتر باشد به صورت کلی بگوییم از یک مراقب انتظار می‌رود: در دسترس بودن او برای کودک، حساس بودنش به نیازها و خواسته‌های کودک و پیش بینی پذیر بودنش است. به این معنا که رفتار و هیجانات مادر برای کودک با درصد قابل توجهی از پیش بینی پذیری همراه باشد. والدی که یک روز در محل کارش اتفاق‌های خوبی برایش افتاده و عصر که به خانه می‌آید، سرحال و خوشحال است. کودکش را در آغوش می‌گیرید، با او گپ می‌زند و برایش وقت می‌گذارد. اما فردای آن روز به خاطر این که با همسرش جر وبحثی داشته، وقتی از سر کار به خانه برمی‌گردد. به کودک محل نمی‌گذارد، نسبت به نقاشی که کودک با ذوق به او نشان میدهد با بی میلی واکنش میدهد و …
توجه: البته ممکن است گاهی اتفاق‌هایی بیافتد و حال روحی مادر و پدر ها را اساسی تغییر دهد. نباید کمالگرایانه و سختگیرانه به این موضوعات نگاه کرد.منظور پیش‌بینی پذیری در بیشتر موقعیت‌ها است.
این ویژگی‌های مادرها است و چیزی که باعث میشود آنها را در گروه مادر به اندازه کافی خوب و یا مادر عالی بگذاریم، درصد این ویژگی‌ها است. اگر سخت در تلاشید تاصد در صد در دسترس کودک تان باشید، نسبت به او حساس و پیش بینی پذیر باشید. باید گفت که متاسفانه مسیر اشتباهی را انتخاب کردید و در گروه مادر عالی قرار می‌گیرید. اما اگه شما به عنوان مادر سعی می‌کنید در بیشتر مواقع نه همیشه، حدوداً هفتاد درصد ویژگی‌هایی که گفته شد را در ارتباط با کودکتان داشته باشید. باید به شما تبریک بگم که به یک مادر به اندازه کافی خوب خیلی نزدیک شدید.
چرا به اندازه کافی خوب باشیم؟
فردا امتحان مهمی دارید. اگر به شما بگویند:” باید 20 بشی، بالاترین نمره و گرنه کلا به درد نمیخوره این درس خوندنت.” چه احساسی موقع درس خواندن و سر جلسه امتحان دارید؟ جواب:مطمئنا سرشار از استرس و اضطرابید. و آن طور که پتانسیل دارید چیزی از درس متوجه نمی‌شوید و این امتحان و درس خواندن به یک عذاب برایتان تبدیل میشود.
حالا فرض کنید به شما می‌گویند:” عزیزجان، درس‌تون رو بخون همین که یه نمره‌ای تو مایه‌های 15-16-17 بشی خیلی خوبه.” توی این شرایط فشار کمتری روی شما است. درس خواندن و امتحان دادن عذاب برایتان نشده است. . با آرامش پیش می‌روید.
تا حدودی ضرورت به “اندازه کافی خوب” بودن در این مثال قابل لمس است. اما وجه مثبت دیگر این موضوع همانطور که در مباحث قبلی هم اشاره کردیم به توانمند شدن، خودمختاری و استقلال کودک مربوط میشود.
نظرات و تجربیات خود را در ارتباط با ویژگی های مادر خوب ما در میان بگذارید و در صورت نیاز به مشاوره آنلاین درباره خودمختاری می توانید با ما از طریق لینک زیر در ارتباط باشد:
